کشاورزی

زَوارِه شهری کوچک در حاشیهٔ جنوبی دشت کویر ایران است.

این شهر در مختصات جغرافیایی ۳۳°۲۷′ شمالی و ۵۲°۲۷′ شرقی و در فاصلهٔ ۱۲۰ کیلومتری اصفهان واقع شده‌است.

زواره از آبادیهای کهن ایران است و نام آن از نام برادر رستم گرفته شده‌است. در آن بناهای تاریخی همچون منار زواره در مسجد امام حسن مجتبی (که گفته می‌شود قبل از اسلام آتشکده بوده‌است) قلعهٔ مغول مسجد جامع چهار ایوانی زواره (قدیمی‌ترین مسجد چهار ایوانی ایران) که در آن کتیبه‌هایی نیز وجود دارد. در زواره اغلب ساکنین سید طباطبایی هستند.

زواره ساختاری گلی و دارای معماری ایرانی اصیل بوده که امروزه در حال تخریب این آثار هستند.

زواره در شمال شرقي استان اصفهان و در مجاورت كوير مركزي قرار دارد.

در مركز شهر زواره دورنماي گنبد كاشيكاري شده بارگاه امامزاده يحيي (ع) فرزند امام موسي بن جعفر(ع) نظرها را به خود جلب مي كند. در جوار مرقد مطهر اين امامزاده جلوه هاي هنر معماري چون بازار ، حسينه هاي سرپوشيده و سرباز بزرگ ، مدرسه علميه، آب انبار ، مسجد كرسي، حمام و با اندك قدمي فراتر از آن بازارچه، مسجد جامع، حسينيه‌هاي سرباز و سرپوشيده كوچك ، بناي تاريخي هشت بهشت و بقعه پير عارف سيد بهاءالدين حيدر، خانه هاي چهار صفه‌اي ، و مسجد نيكويه و مناره تاريخ قلعه ها، يخچال ، برج و باروهاي به يادگار مانده از دوران گذشته به چشم مي خورد.

مسجد زواره اولین مسجد چهار ایوانی در معماری اسلامی جهان است که در زمان سلجوقیان ساخته شده است.

 نگاهي کوتاه به شهرستان اردستان:
شهرستان اردستان يكي از شهرستان هاي استان اصفهان است كه در ناحيه‌ي مركز استان واقع شده است. اردستان يکي از شهرستان هاي استان اصفهان است که هم چون ديگر مناطق اين استان از سابقه‌ي نيکويي در صنايع دستي برخوردار است. هنرهاي دستي اين شهرستان که بيش تر توسط سرپنجه هنرمند زنان و دختران خلق مي شوند را فرش بافي، جاجيم بافي، گليم بافي، شال بافي، چادر، خيمه، كلاه و دستكش بافي تشكيل مي دهند. فرش بافي از اهميت زيادي برخورداراست و نقش مهمي در اقتصاد مردم اين منطقه دارد. البته قالي بافي اردستان داراي قدمت زيادي نيست ولي با طرح كاشان و نقش هاي ترنج، محراب، افشان، لچكي و خشتي بازارهاي زيادي پيدا كرده است. از سال 1364 يک شركت فرش نيز در مركز اين شهرستان داير شده که به كار تهيه، توليد و صدور فرش اشتغال دارد. مسجد هاي تاريخي به علاوه آرامگاه هاي تاريخي مهم ترين مكان هاي تاريخي‌وديدني شهرستان اردستان را تشكيل مي دهند.
مکان هاي ديدني و تاريخي
بناي مسجد جامع اردستان در مركز محله محال اردستان واقع شده و از كهن ‌ترين مساجد ايران است كه براساس بررسي هاي صورت گرفته‎؛ ‌بناي اوليه آن، مربوط به قرون اوليه اسلامي است و در دوره سلجوقي تجديد بنا و در دوره هاي ديگر، بخش‌هاي مختلفي به آن اضافه شده است. هم چنين بناي مسجد جامع زواره دربخش مركزي زواره، در 15 كيلومتري شمال خاوري اردستان واقع شده و با توجه به مدارک موجود، اولين مسجد چهار ايواني ايران است كه در دوره سلجوقي ساخته شده و اصالت خود را به نحو شايسته‌اي محفوظ داشته است. اين مسجد ها به علاوه آرامگاه هاي تاريخي مهم ترين مكان هاي تاريخي شهرستان اردستان را تشكيل مي دهند.
صنايع و معادن
اردستان داراي معدن منگنزي از گونه عالي است، که 75 درصد منگنز دارد و مواد خارجي آن ناچيز است.
کشاورزي و دام داري
كشاورزي در ناحيه اردستان بيش تر به صورت ديمي و كم تر به صور ت آبي و باغ داري است. دام داري نيز در اين شهرستان به صورت سنتي رواج دارد.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان اردستان، با پهنه اي حدود 11 هزار و 293 كيلومتر مربع در شمال استان اصفهان، ‌در جنوب كوير نمك، در 33 درجه و 23 دقيقه پهناي شمالي و 52 درجه و 22 دقيقه درازاي خاوري نسبت به نيمروز گرينويچ قرار دارد. اين شهرستان از شمال به استان سمنان، از باختر به شهرستان هاي كاشان، نطنز و برخوار و ميمه، از خاور به شهرستان نايين و از جنوب به شهرستان هاي اصفهان و نايين محدود است. آب و هواي اين شهرستان گرم وخشک بوده و بيشترين درجه حرارت در تير و مرداد و كم ترين آن در دي و بهمن است. پوشش گياهي اين ناحيه از گونه استپ بياباني است. كوه هاي غير منظمي از شعبه هاي كوه كركس، از جنوب شهرستان مي گذرد و بلندي آن از سطح دريا يک هزار و 207 متر مي باشد.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
بنا بر روايتي، نام اردستان از دو پاره‌ي «ارد» به معني مرد خشمگين و «ستان» به معناي مكان تشكيل شده است. يعني سرزمين مردان غيور و خشمگين. به روايتي ديگر اردستان از بناهاي اردشير دراز دست است و معناي آن، استان و محل اردشير بوده و به دليل كاربرد زياد آن به اردستان تبديل شده است. هم چنين بر پايه افسانه اي، اردستان مسكن رستم، جهان پهلوان سيستاني بوده و به ارگ دستان سپس به ارگستان و سرانجام به اردستان سرشناس شده است. اردستان شهري است كهن، و بر پايه گفته هاي تاريخ نگاران ايراني و عرب، در دوران اشكاني، پايتخت اردوان چهارم بوده است. اردشير اول، بنيان گذار پادشاهي ساساني، آتشكده اي در آن جا بنا كرده و انوشيروان نيز در اين شهر به دنيا آمده است. در دوران اسلامي و اواخر سده 3 هـ . ق اردستان شهري استوار و داراي بارويي با پنچ دروازه و يک ميل مربع پهنه بوده است. اين شهر در دوران آل بويه با نطنز، بلوكي را تشكيل مي داده كه مركز آن اردستان و جايگاه فرمانروايي حاكم ديلمانان بوده است. اردستان در دوران صفويه از شهرهاي آباد و مهم ايران شمرده مي شد. مي گويند مردم اردستان در برابر چپاول و كشتار افغان ها، چنان پايداري كردند كه اشرف افغان ديوانه شد. در دوران قاجاريه به ويژه در زمان حكومت ناصرالدين شاه اردستان جاي گاه بهتري يافت و آرام بود، اما پس از كشته شدن ناصرالدين شاه اين ناحيه نا امن شد.